Doğum Sonrası (POSTPARTUM) Hüzün
Bebeğinizi çok sevseniz de ve gelişini dört gözle beklemiş de olsanız bebek sahibi olmak stresli bir olaydır. Uykusuzluk, yeni sorumluluklar, kendine zaman ayıramama..
Daha yeni bebek sahibi olmuşsunuz, mutlu olmanız bekleniyor. Aile ve arkadaşlar tebriye geliyorlar. Sizse kutlama havasında değil tam tersi ağlamaklısınız. Bebek geldiğinde çok mutlu ve heyecanlı olmalıydınız, tükenmiş, sıkıntılı ve hırçın değil. Endişelenmeyin, yeni doğum yapmış annelerde duygu dalgalanması, hafif depresyon, kaygı çok sık görülür. Bu duruma doğum sonrası hüzün denilir.
Doğumdan sonraki 1-2 gün içinde başlar ve 2.haftanın sonunda belirtiler azalarak anne duygusal dengesine kavuşur.
Belirtiler:
- Duygu iniş çıkışları
- Aşırı ve yersiz kaygı
- Üzüntü
- Ağlama
- Konsantrasyon bozukluğu
- İştahsızlık
- Uykusuzluk
- Gerginlik
POSTPARTUM DEPRESYON
Postpartum depresyon doğumdan birkaç hafta sonra başlayabildiği gibi 6 ay içinde herhangi bir zamanda da başlayabilir. Postpartum hüzündekine benzer belirtiler görülür ama belirtiler daha ağır seyreder ve zamanla artar.
Belirtiler:
- Çökkünlük veya ciddi duygu iniş-çıkışları
- Aşırı ağlama
- Bebekle bağ kuramama
- Aile ve arkadaşlarından uzaklaşma, içe kapanma
- Aşırı iştah kaybı veya aşırı yeme
- Uykusuzluk veya aşırı uyuma
- Aşırı yorgunluk ve enerji kaybı
- Hiçbir şeyden zevk almama
- Sinirlilik
- İyi bir anne olamayacağı korkusu
- Değersizlik, utanç, suçluluk, yetersizlik hisleri
- Sağlıklı düşünme, konsantre olma, karar verme yetilerinde azalma
- Ciddi kaygı atakları
- Kendisine veya bebeğe zarar verme düşüncesi
- İntihar düşüncesi
POSTPARTUM PSİKOZ
Doğum sonrası ilk hafta içinde belirtileri başlayan, daha nadir görülen ciddi bir hastalıktır.
- Kafa karışıklığı, mantıksız düşünceler
- Bebekle ilgili takıntılı düşünceler
- Halüsinasyon ve hezeyanlar
- Paranoya (aşırı şüphecilik)
- Uykusuzluk
- Bebeğe veya kendisine zarar verme girişimi
Hayatı tehdit eden ve hemen tedavi edilmesi gereken ciddi bir durumdur.
NE ZAMAN PSİKİYATRİSTE BAŞVURMALI
Doğum sonrası depresyona girdiğini kabul etmek bir anne için utanç verici olabilir. Ama özellikle önceden geçirilmiş depresyon öykünüz varsa hüzün de depresyon da yaşıyor olsanız destek almanız gerekir.
- Belirtiler 2 haftadan daha uzun sürerse
- Belirti şiddeti giderek artıyorsa
- Bebeğe bakamayacak duruma geldiyseniz
- Günlük işlerinizi bile yapamıyorsanız
- Bebeğe veya kendinize zarar vermeyi düşünüyorsanız, en kısa zamanda psikiyatriste gitmelisiniz.
EMZİREN ANNE PSİKİYATRİK İLAÇ KULLANABİLİR Mİ?
Annenin kullandığı her ilaç bir miktar süte geçer. Bu ilaçlardan bazılarının anne sütüne geçişi çok azdır, bebeğe zararı olduğu saptanmamıştı ve gerekli durumlarda kullanılabilir. Eğer daha ağır bir tedavi gerekiyorsa annenin emzirmesinin kesilmesine karar verilebilir. Anne sütü tabi ki bebek için çok değerlidir ama ağır depresyonu olan ve tedavi görmeyen anne çocukta bedensel ve ruhsal zararlara neden olabilir.